ΟΣΔΕΛ
Εγκρίθηκε ο απολογισμός πεπραγμένων του ΟΣΔΕΛ για το έτος 2020
Η πρωτοφανής συγκυρία, που βίωσε κατά το έτος 2020, και συνεχίζει να βιώνει, η διεθνής κοινότητα, δεν θα μπορούσε παρά να έχει καταλυτική επίδραση στην κοινωνική και οικονομική ζωή της χώρας μας. Είναι προφανές ότι ο αρχικός σχεδιασμός του ΟΣΔΕΛ, από τα μέσα του μήνα Μαρτίου και μετά, επηρεάστηκε σημαντικά. Tην ίδια στιγμή όμως καταβλήθηκε κάθε δυνατή προσπάθεια για να συνεχιστεί, στο μέτρο του δυνατού, η απρόσκοπτη λειτουργία του Οργανισμού, σε συνδυασμό με την ανάληψη πρωτοβουλιών και την πραγματοποίηση παρεμβάσεων σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο.Την Πέμπτη 28 Ιανουαρίου 2021, το Διοικητικό Συμβούλιο του Οργανισμού ενέκρινε τον απολογισμό πεπραγμένων για το 2020. Στη συνέχεια μπορείτε να δείτε τα απολογιστικά στοιχεία σε σχέση με τους επιμέρους στόχους, που είχε θέσει ο ΟΣΔΕΛ.
Αύξηση εσόδων – Ανάπτυξη νέων πηγών εσόδων
Τα συνολικά έσοδα του ΟΣΔΕΛ παρουσίασαν αύξηση κατά 13,62% (3.566.109,44 ευρώ) σε σχέση με το 2019 (3.138.668,74 ευρώ), η οποία οφείλεται στην αύξηση των εσόδων της εύλογης αμοιβής.
Πιο αναλυτικά, οι εισροές των εσόδων της εύλογης αμοιβής 2% από τους εισαγωγείς ηλεκτρονικών υπολογιστών και φορητών ηλεκτρονικών συσκευών (ταμπλετών και έξυπνων κινητών τηλεφώνων) παρουσίασαν, σε σχέση με το 2019, αύξηση κατά 28,93%, ενώ αυτές των εσόδων της εύλογης αμοιβής 4% από τους εισαγωγείς χαρτιού, φωτοτυπικών μηχανημάτων, πολυμηχανημάτων, εκτυπωτών, αύξηση 12,70%. Η αύξηση οφείλεται κυρίως στην είσπραξη ποσών από προηγούμενα έτη (αναδρομικά). Τα τρέχοντα έσοδα παρουσίασαν πτώση στο 4% (ιδίως στο φωτοτυπικό χαρτί) και άνοδο στους υπολογιστές.
Τα έσοδα από την αδειοδότηση παρουσίασαν ελαφρά μείωση το 2020 (περίπου 1,2%) σε σχέση με το 2019. Πιο συγκεκριμένα, τα έσοδα στον τομέα της αποδελτίωσης ανήλθαν σε 250.299,49 ευρώ (αύξηση 7,84%), στον τομέα της εκπαίδευσης (πανεπιστήμια εσωτερικού) ανήλθαν σε 177.143,58 ευρώ (μείωση 16,74%) και στον τομέα της εκπαίδευσης (πανεπιστήμια εξωτερικού) ανήλθαν σε 93.078,78 ευρώ (αύξηση 15,91%). Τα έσοδα από το εξωτερικό ανήλθαν στο ποσό των 19.986,28 ευρώ (μείωση 2,04% ).
Παράλληλα με την αύξηση των εσόδων, το 2020 απέφερε και μία αξιοσημείωτη αύξηση των εισπράξεων κατά 47,39% (3.737.197,89 ευρώ), σε σχέση με το 2019 (2.535.652,68 ευρώ).
Το σύνολο των διαχειριστικών εξόδων ανήλθε σε 614.047,30 ευρώ, έναντι 625.683,31 ευρώ (μείωση 1,86%) και των πολιτιστικών εξόδων σε 10.500 ευρώ. Ως ποσοστό επί των ακαθάριστων εσόδων, τα διαχειριστικά έξοδα ανέρχονται σε 16,94% και τα πολιτιστικά σε 0,28%. Επιπλέον, το 2020 δαπανήθηκε από τα παραγραφέντα για υποδομές και πολιτιστικές δράσεις το ποσό των ευρώ 119.839,22, έναντι των 128.493,23 ευρώ το 2019.
Αυξημένο κατά 36%, για το έτος 2020, ήταν το ποσό που διανεμήθηκε σε περισσότερους από 5.000 συγγραφείς, μεταφραστές, δημοσιογράφους και εκδότες βιβλίων, εφημερίδων και περιοδικών. Το ποσό διανομής για το 2020 ανέρχεται σε 1.969.726 ευρώ, έναντι 1.450.933,45 ευρώ. Το συνολικό ποσό που διανεμήθηκε και που περιλαμβάνει και εκκαθαρίσεις ποσών διανομής προηγουμένων ετών ανέρχεται σε 2.052.508,00 ευρώ, έναντι 1.723.124,52 ευρώ το 2019.
Αναφορικά με την κατανομή του ποσοστού της εύλογης αμοιβής 2%, οι διαπραγματεύσεις μεταξύ των 16 δικαιούχων Οργανισμών, συνεχίσθηκαν καθ’ όλη τη διάρκεια του 2020, χωρίς όμως να επιτευχθεί συμφωνία. Το θέμα πλέον, μετά από προσφυγή της ομάδας δικαιούχων οπτικοακουστικών έργων, βρίσκεται προς επίλυση στον ΟΠΙ. Ο ΟΣΔΕΛ, αποσκοπώντας στην τεκμηρίωση των θέσεών του, ανέθεσε στην KPMG τη διεξαγωγή ειδικής μελέτης αποτίμησης της ζημίας που υφίσταται η κάθε κατηγορία δικαιούχων, με βάση τα στοιχεία των ερευνών που έχουν διεξάγει η Public Issue και η ALCO.
Με το ξέσπασμα της υγειονομικής κρίσης ο ΟΣΔΕΛ, διοργάνωσε σειρά ενημερωτικών τηλεδιασκέψεων, με αντικείμενο την ενημέρωση της ακαδημαϊκής κοινότητας για τα προγράμματα αδειοδότησης που παρέχει. Στόχος της πρωτοβουλίας αυτής ήταν να εξασφαλιστεί για το σύνολο των καθηγητών και των φοιτητών η νόμιμη πρόσβαση σε συμπληρωματικό εκπαιδευτικό υλικό, από τον πλούτο της ελληνικής και ξένης βιβλιογραφίας, πάντα με σεβασμό στα πνευματικά δικαιώματα των δημιουργών. Στις τηλεδιασκέψεις συμμετείχαν όλα τα πανεπιστήμια της Κύπρου, αλλά και αρκετά ελληνικά πανεπιστήμια. Από τις επαφές αυτές προέκυψε τον Ιούνιο του 2020 η συμφωνία συνεργασίας αδειοδότησης με το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου (ΤΕΠΑΚ), το Πανεπιστήμιο Κύπρου και πρόσφατα με το Πανεπιστήμιο Λευκωσίας.
Το θέμα του δημόσιου δανεισμού, παρά το γεγονός ότι σύμφωνα με το ν. 4481/2017 θα έπρεπε να έχει ορισθεί αμοιβή για τους δικαιούχους ήδη από το 2018, δεν έχει ακόμα διευθετηθεί. Κατά τη διάρκεια του έτους έγιναν παρεμβάσεις προς την πολιτική ηγεσία και βρισκόμαστε σε αναμονή των εξελίξεων.
Υποστήριξη πολιτιστικών και κοινωνικών σκοπών
Εξαιρετικά σημαντική επίπτωση στην υλοποίηση των προγραμμάτων κοινωνικής αρωγής και πολιτιστικών χορηγιών του ΟΣΔΕΛ, είχε η εισήγηση του ΟΠΙ προς την Υπουργό Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, τον Ιούνιο του 2020, σύμφωνα με την οποία βάσει του ν. 4481/2017 αποκλείεται η παρακράτηση εσόδων για πολιτιστικούς και κοινωνικούς σκοπούς, αν και παλαιότερα (Ιούλιος 2018) ο ΟΠΙ είχε διαβεβαιώσει γραπτά τον ΟΣΔΕΛ, περί του αντιθέτου.
Ο ΟΣΔΕΛ, σεβόμενος τον θεσμικό ρόλο του ΟΠΙ, προχώρησε τον Ιούνιο του 2020, στην αναστολή όλων των πολιτιστικών, εκπαιδευτικών και κοινωνικών προγραμμάτων, που είχαν σχεδιαστεί για το 2020, και που συστηματικά υλοποιεί, προς όφελος των συμβασιούχων του, αλλά και του κοινωνικού συνόλου εν γένει. Συγκεκριμένα, ανεστάλησαν το 4ο πρόγραμμα πολιτιστικών χορηγιών, το ετήσιο πρόγραμμα ενίσχυσης σωματείων συγγραφέων και εκδοτών και το 2ο πρόγραμμα οικονομικής αρωγής συγγραφέων, μεταφραστών, δημοσιογράφων και αρθρογράφων. Ο ΟΣΔΕΛ κατέθεσε, πλήρες απαντητικό υπόμνημα επί του θέματος στον ΟΠΙ και αναμένει την οριστική επίλυση του θέματος.
Μετά από έξι χρόνια αδιάλειπτης λειτουργίας, η βιβλιογραφική βάση οσδέλnet, αναβαθμίστηκε τόσο σε λειτουργικό, όσο και σε σχεδιαστικό επίπεδο. Οι εργασίες αναβάθμισης ολοκληρώθηκαν των Οκτώβριο του 2020 και η βάση τέθηκε σε δοκιμαστική λειτουργία, ενώ συνεχίζονται ο εμπλουτισμός και η επικαιροποίηση των δεδομένων της. Ο ΟΣΔΕΛ, αντιλαμβανόμενος τις νέες, απαιτητικές συνθήκες που επιβάλει η ψηφιακή εποχή, προχώρησε στον εκσυγχρονισμό της βάσης, με στόχο η νέα οσδέλnet να ανταποκριθεί στις αυξανόμενες ανάγκες των χρηστών, αλλά και της αγοράς του βιβλίου εν γένει. Παράλληλα, διερευνά τις δυνατότητες σύμπραξης με το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού.
Κατά τους μήνες Μάρτιο-Απρίλιο 2020, πραγματοποιήθηκε, με τη συνεργασία της εταιρίας Metron Analysis, πανελλαδική έρευνα σε δείγμα 3.063 χρηστών του διαδικτύου, ηλικίας 16 έως 74 ετών. Στόχος της έρευνας ήταν η καταγραφή των συνηθειών των χρηστών, κατά την αποθήκευση έργων του λόγου. Τα ευρήματα της έρευνας χρησιμοποιήθηκαν ως βάση για τη διαμόρφωση του Κανονισμού Διανομής των εσόδων από την εύλογη αμοιβή 2% στα ψηφιακά τεχνικά μέσα.
Τον Δεκέμβριο 2020 ανακοινώθηκαν και τα αποτελέσματα της «Έρευνας χαρτογράφησης της επιχειρηματικής δραστηριότητας των εκδοτικών επιχειρήσεων». Η έρευνα πραγματοποιήθηκε κατά το χρονικό διάστημα Φεβρουάριος 2020-Ιούνιος 2020, από την Public Issue.
Περιορισμός των παράνομων χρήσεων
Μετά την εισήγηση του ΟΠΙ, σχετικά με την παρακράτηση εσόδων για πολιτιστικούς και κοινωνικούς σκοπούς, η αντιμετώπιση του σοβαρού προβλήματος της πειρατείας συνεχίστηκε με ίδια μέσα. Μεταξύ άλλων ενεργειών, κατά τη διάρκεια του 2020, αξίζει να σημειωθεί η παρέμβαση του ΟΣΔΕΛ στο Facebook, που είχε ως αποτέλεσμα να καταργηθεί μία εξαιρετικά ενεργή ομάδα, η οποία διακινούσε παράνομα, βιβλία ελληνικών εκδοτικών επιχειρήσεων. Επιπλέον, τον Νοέμβριο κατατέθηκε μήνυση κατά των χρηστών της εν λόγω ομάδας.
Τον Δεκέμβριο του 2020 υποβλήθηκαν τέσσερις αγωγές κατά φωτοτυπικών καταστημάτων και άλλες δύο τον Ιανουάριο του 2021, με αίτημα να παύσουν την αναπαραγωγή ολοκλήρων βιβλίων, την πολλαπλή αναπαραγωγή μέρους βιβλίων, καθώς και να καταβάλουν αποζημίωση στον ΟΣΔΕΛ για ηθική βλάβη.
Αναβάθμιση των οργανωτικών δομών και υποδομών
Σε πλήρη λειτουργία τέθηκε στα τέλη Απριλίου 2020, το αναβαθμισμένο λογισμικό σύστημα διαχείρισης συμβάσεων και απόδοσης δικαιωμάτων του ΟΣΔΕΛ (CRM σε περιβάλλον εφαρμογής soft1). Το εν λόγω σύστημα παρέχει, αφενός, πολλές δυνατότητες για σωστή και εύκολη διαχείριση των συμβάσεων, των δηλώσεων, αλλά και των λογιστικών εγγραφών των δικαιούχων, από τους εργαζόμενους του ΟΣΔΕΛ και αφετέρου, εισάγει τους δικαιούχους χρήστες του σε ένα νέο, ανανεωμένο και φιλικό λογισμικό περιβάλλον, μέσω της πύλης (portal) my.osdel.gr.
Επικοινωνία
Οι στόχοι επικοινωνίας που τέθηκαν για το έτος 2020, δηλαδή η ενίσχυση της δημόσιας εικόνας του Οργανισμού, η προβολή και προώθηση των προγραμμάτων αδειοδότησης, η επικοινωνία για την ορθή ενσωμάτωση της Οδηγίας EE 2019/790 και η ενημέρωση και ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης για την πνευματική ιδιοκτησία, υποστηρίχθηκαν με τις ακόλουθες ενέργειες:
α) Καμπάνια με κεντρικό σύνθημα «Μένουμε σπίτι, ταξιδεύουμε με ένα βιβλίο» και στόχο την ενίσχυση του βιβλίου και της ανάγνωσης (Μάρτιος-Απρίλιος 2020)
β) Καμπάνια ενημέρωσης της ακαδημαϊκής κοινότητας σε θέματα πνευματικών δικαιωμάτων, με κεντρικό σύνθημα «Τα βιβλία δεν τα γράφουν ηλεκτρονικοί υπολογιστές - Τα βιβλία δεν τα γράφουν φωτοτυπικά μηχανήματα». Σε συνεργασία με τον ΣΕΕΒΙ, το ενημερωτικό υλικό της καμπάνιας διανεμήθηκε σε 200.000 φοιτητές και φοιτήτριες, μαζί με τις αποστολές των εκπαιδευτικών συγγραμμάτων τους (Μάιος 2020).
γ) Καμπάνια ενημέρωσης της ακαδημαϊκής κοινότητας, με τίτλο «Ο κύκλος της γραφής στην εκπαίδευση» (Σεπτέμβριος 2020).
γ) Συμμετοχή στη 17η διαδικτυακή Διεθνή Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης
Ο Οργανισμός συμμετείχε στη διαδικτυακή 17η Διεθνή Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης, που πραγματοποιήθηκε τον Νοέμβριο του 2020, διοργανώνοντας συζήτηση με θέμα «Η χρήση των έργων λόγου στις ψηφιακές εκπαιδευτικές δραστηριότητες: Τι προβλέπει η Οδηγία 2019/790 της Ευρωπαϊκής Ένωσης». Στη συζήτηση συμμετείχαν οι: Ευαγγελία Βαγενά, διευθύντρια Οργανισμού Πνευματικής Ιδιοκτησίας (ΟΠΙ), Αντώνης Καρατζάς, εκδότης-πρόεδρος ΟΣΔΕΛ, Γιάννης Κλαψόπουλος, προϊστάμενος Βιβλιοθήκης και Κέντρου Πληροφόρησης Πανεπιστημίου Θεσσαλίας-αντιπρόεδρος Συνδέσμου Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών (Σ.Ε.Α.Β.), Δημήτρης Μπαλιάτσας, εκδότης-εκπρόσωπος Συλλόγου Εκδοτών Επιστημονικών Βιβλίων (Σ.Ε.Ε.ΒΙ.). Τη συζήτηση συντόνισε ο Γιωργανδρέας Ζάννος, διευθυντής ΟΣΔΕΛ.
Παράλληλα, ο ΟΣΔΕΛ πραγματοποιεί συνεχείς ενημερώσεις των πολιτειακών παραγόντων σχετικά με την ψήφιση της Οδηγίας ΕΕ 790/2019 για τα πνευματικά δικαιώματα στην ψηφιακή εποχή. Σε συνεργασία με τη Διεύθυνση του ΟΠΙ, συμμετείχε στην προετοιμασία υπομνήματος προς την υπεύθυνη νομοθετική επιτροπή για την ενσωμάτωση της Οδηγίας στο εθνικό δίκαιο.
δ) Σχεδιασμός οπτικής ταυτότητας ΟΣΔΕΛ
Σχεδιάστηκε και υιοθετήθηκε από τον Οργανισμό ενιαία οπτική ταυτότητα, η οποία αποτυπώθηκε στο σχετικό Εγχειρίδιο, που προορίζεται για την ενημέρωση και καθοδήγηση τόσο των εσωτερικών, όσο και των εξωτερικών κοινών.
(Ιανουάριος 2021)
