ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ
ΣΥΛΛΟΓΙΚΗΣ
ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ
ΕΡΓΩΝ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ

Η IFRRO (Διεθνής Ομοσπονδία Οργανισμών Συλλογικής Διαχείρισης), σε συνεργασία με την EVA (Ένωση Ευρωπαίων Εικαστικών Καλλιτεχνών), το European Writers' Council (Συμβούλιο Ευρωπαίων Συγγραφέων) και τη Federation of European Publishers (Ομοσπονδία Ευρωπαίων Εκδοτών), με στόχο να συνεισφέρουν στον δημόσιο διάλογο για την ανάκαμψη του κλάδου του βιβλίου, διοργανώνουν κύκλο διαδικτυακών συζητήσεων, με τίτλο “Re:start conversations”, στις οποίες συγγραφείς, εκδότες και ΟΣΔ συνομιλούν με εκπροσώπους των ευρωπαϊκών οργάνων σχετικά με:

• Τον αντίκτυπο της υγειονομικής κρίσης στον κλάδο του βιβλίου και της εικόνας
• Τις βέλτιστες πρακτικές, που ακολούθησαν ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες, εξασφαλίζοντας αφενός, την πρόσβαση των χρηστών σε έργα λόγου και εικόνας και αφετέρου, την αποζημίωση των δημιουργών για τη χρήση αυτή
• Προτάσεις για την επίτευξη της ανάκαμψης, της ανθεκτικότητας, της βιωσιμότητας, αλλά και της επανεκκίνησης του κλάδου του βιβλίου και της εικόνας

Ανοίγοντας την εναρκτήρια διαδικτυακή συζήτηση, με θέμα «Μετά την κρίση Covid-19: Ανθεκτικότητα, βιωσιμότητα και επανεκκίνηση του κλάδου του βιβλίου», η Σαμπίνε Φερχάγιεν, πρόεδρος της Επιτροπής Πολιτισμού και Παιδείας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αναφέρθηκε στις προσπάθειες που έγιναν από την ΕΕ για να αντιμετωπιστούν οι συνέπειες της υγειονομικής κρίσης στον πολιτιστικό κλάδο, σημειώνοντας ότι η έκθεση της Επιτροπής για την ανάκαμψη του κλάδου θα υιοθετηθεί τον Μάιο του 2021. Η Μπάρμπαρα Γκέσλερ, προϊσταμένη της διοικητικής ομάδας του προγράμματος «Δημιουργική Ευρώπη», εστίασε στην ανάγκη συμπράξεων ανάμεσα στους φορείς του κλάδου, ενώ αναφέρθηκε και στο νέο σκέλος του προγράμματος, που στοχεύει στην προώθηση και την υποστήριξη του βιβλίου. Επισήμανε επίσης ότι ο πολιτιστικός κλάδος μπορεί να υπολογίζει σε επιπλέον ενίσχυση από τα προγράμματα Horizon Europe, Invest EU, Guarantee Funds και Erasmus.

Ανοίγοντας τη συζήτηση, η πρόεδρος του Συμβουλίου Ευρωπαίων Συγγραφέων, Νίνα Γκεόργκε, παρουσίασε τα συμπεράσματα της έρευνας με θέμα «Οι οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας για τους ευρωπαίους συγγραφείς και μεταφραστές», που διεξήγαγε το Συμβούλιο. Όπως δήλωσε, οι πήγες εσόδων των συγγραφέων και των μεταφραστών κατέρρευσαν με την ακύρωση εκθέσεων, εκδηλώσεων και φεστιβάλ. Σημειώθηκε μείωση 20-30% στους νέους τίτλους, ενώ αναβλήθηκε ή και ματαιώθηκε η κυκλοφορία σε ποσοστό 60%. Σημαντική ήταν η αύξηση των φαινομένων πειρατείας. Κλείνοντας, η κ. Γκεόργκε αναφέρθηκε στην ανάγκη να προχωρήσει με γρήγορους ρυθμούς η ενσωμάτωση της Οδηγίας για την ψηφιακή ενιαία αγορά (DSM Copyright Directive), η οποία προβλέπει και την αμοιβή των συγγραφέων.

Ο Άνχελ Γκονζάλεθ, επικεφαλής της Pearson Spain, εκπροσωπώντας την Ομοσπονδία Ευρωπαίων Εκδοτών, αναφέρθηκε στις πρωτοβουλίες που ανέλαβαν οι εκδότες επιστημονικού βιβλίου, με στόχο να διευκολύνουν την πρόσβαση της ακαδημαϊκής κοινότητας σε επιστημονικό υλικό, προκειμένου να συνεχιστεί, κατά το δυνατό ομαλά, η εκπαιδευτική διαδικασία.

Η γενική γραμματέας της Ένωσης Ευρωπαίων Εικαστικών Καλλιτεχνών, Καρόλα Στρόιλ, αναφέρθηκε στη σημαντική μείωση των πωλήσεων, η οποία σε συνδυασμό με την ακύρωση των εκδηλώσεων, επιδείνωσε την οικονομική κατάσταση των δημιουργών. Σύμφωνα με την άποψη που διατύπωσε, η άμεση ενσωμάτωση της Οδηγίας για την ψηφιακή ενιαία αγορά, ειδικότερα του άρθρου 17 για το περιεχόμενο που ανεβάζουν οι χρήστες στις πλατφόρμες διαμοιρασμού, είναι πλέον επιτακτική ανάγκη.

Εκπροσωπώντας τη Διεθνή Ομοσπονδία Οργανισμών Συλλογικής Διαχείρισης (IFRRO), ο διευθυντής του ΟΣΔΕΛ, Γιωργανδρέας Ζάννος παρουσίασε τις πρωτοβουλίες που ανέλαβε ο Οργανισμός για την υποστήριξη των συμβασιούχων του. Αναφέρθηκε επίσης στον ρόλο που καλείται να διαδραματίσει η συλλογική διαχείριση, προασπίζοντας τα δικαιώματα των δημιουργών, στη νέα ψηφιακή εποχή. Ο κ. Ζάννος αναφέρθηκε στη σημαντική ανάπτυξη του ηλεκτρονικού εμπορίου που παρατηρήθηκε στην ελληνική αγορά τη χρονιά που πέρασε, η οποία όμως δεν ισοσκέλισε τις απώλειες από το κλείσιμο των φυσικών σημείων πώλησης. Ο ΟΣΔΕΛ, συμβάλλοντας στη διευκόλυνση της εκπαιδευτικής διαδικασίας, έδωσε τη δυνατότητα στα πανεπιστημιακά ιδρύματα να προμηθευτούν άδειες χρήσης ψηφιακού συμπληρωματικού εκπαιδευτικού υλικού με έκπτωση 50% -χρήση της δυνατότητας αυτής έκανε η πλειοψηφία των κυπριακών πανεπιστημιακών ιδρυμάτων. Στη συνέχεια ο διευθυντής του ΟΣΔΕΛ αναφέρθηκε στα προγράμματα οικονομικής αρωγής συγγραφέων, μεταφραστών και δημοσιογράφων που σχεδίασε ο Οργανισμός και τα οποία τελούν υπό την αίρεση της έγκρισης του Οργανισμού Πνευματικής Ιδιοκτησίας. Παρουσίασε επίσης τις καμπάνιες «Μένουμε σπίτι, ταξιδεύουμε με ένα βιβλίο» και «Οι συγγραφείς μένουν σπίτι», που ως στόχο είχαν την ενίσχυση της αγοράς του βιβλίου, καθώς και την καμπάνια «Τα βιβλία δεν τα γράφουν φωτοτυπικά μηχανήματα/ηλεκτρονικοί υπολογιστές» για την καταπολέμηση της πειρατείας. Επισήμανε την ανάγκη για άμεση ενσωμάτωση της Οδηγίας για την ψηφιακή ενιαία αγορά, και πιο συγκεκριμένα του άρθρου 5 για την ψηφιακή χρήση έργων και άλλων αντικειμένων προστασίας χάριν μόνο παραδείγματος κατά τη διδασκαλία. Έκανε επίσης αναφορά στην αύξηση των πωλήσεων των συσκευών αναπαραγωγής περιεχομένου, που συνεπάγεται την ενίσχυση του ρόλου της εύλογης αμοιβής, προς όφελος των δημιουργών.

Κλείνοντας την εκδήλωση η Ρίτα Μπρασίλ ντε Μπρίτο, εκπρόσωπος της πορτογαλικής προεδρίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης και πρόεδρος της Επιτροπής Πολιτιστικών Θεμάτων, παρουσίασε τις προτεραιότητες, που είναι οι εξής: α) ανάκαμψη, ανθεκτικότητα και βιωσιμότητα του πολιτιστικού κλάδου (το σχετικό έγγραφο θα επικυρωθείς στις 18 Μάϊου), β) διαφοροποίηση της ενίσχυσης για τις πηγές χρηματοδότησης, και γ) δημιουργία μηχανισμών για τη διαφύλαξη και την προστασία της ευρωπαϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς, της πολιτιστικής και κοινωνικής συνοχής, της τέχνης και της εκπαίδευσης. Όπως ενημέρωσε, το συνέδριο για τον πολιτισμό, τη συνοχή και τον κοινωνικό αντίκτυπο, θα πραγματοποιηθεί στο Πόρτο 5-6 Μαΐου, ενώ η παρουσίαση του νέου προγράμματος «Δημιουργική Ευρώπη», στη Λισαβώνα 17-18 Ιουνίου.

(Μάρτιος 2021)